Door Bert Breij
Solidariteit is een woord dat we vaak horen, maar waar we zelden echt bij stilstaan. Toch speelt het een grote rol in ons dagelijks leven. Het betekent dat je er voor elkaar bent, samenwerkt en elkaar steunt. Maar het mooie is: solidariteit heeft veel gezichten.
Het kan een warm gevoel zijn, een bewuste actie of een groot ideaal. En dat maakt het zo bijzonder.
Denk bijvoorbeeld aan “broederschap.” Dit woord roept beelden op van mensen die samen ergens voor strijden. Het klinkt misschien een beetje ouderwets, maar je ziet het nog steeds terug, bijvoorbeeld in groepen die samenwerken om onrecht te bestrijden of mensen die zich inzetten voor een beter milieu. Broederschap gaat over samen sterk staan.
Aan de andere kant heb je “samenhorigheid.” Dat voelt veel lichter en vrolijker. Het is het gevoel dat je krijgt op een buurtfeest, als je met z’n allen een klus klaart of samen naar een sportwedstrijd kijkt. Samenhorigheid draait om gezelligheid en het gevoel dat je erbij hoort. Het is het cement van een fijne buurt of gemeenschap.
Soms is solidariteit heel persoonlijk, zoals “verbondenheid.” Dit speelt zich af in kleine kring, bijvoorbeeld binnen een gezin of met je beste vrienden. Het gaat dan om het gevoel dat je elkaar begrijpt en er voor elkaar bent, zonder dat daar altijd woorden voor nodig zijn. Die stille steun kan enorm veel betekenen.
Solidariteit kan ook iets praktisch hebben, zoals bij een “bondgenootschap.” Denk aan landen of bedrijven die samen problemen aanpakken. Hier gaat het minder om emoties en meer om samenwerking. Toch zit daar ook een vorm van solidariteit in: je helpt elkaar omdat je weet dat je samen sterker bent.
En dan is er “collegialiteit,” dat we vaak op de werkvloer zien. Hier gaat het om het kleine gebaar: een collega helpen met een taak, iemand opbeuren op een moeilijke dag of samen even flink de schouders eronder zetten. Het is solidariteit in actie, heel nuchter en dichtbij.
Als we naar de samenleving als geheel kijken, spreken we vaak over “sociale samenhang.” Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar het gaat eigenlijk om hoe mensen in een dorp, stad of land met elkaar omgaan. Hoe zorgen we dat iedereen zich erbij voelt horen? Dat is een vraag die ons allemaal aangaat.
En dan heb je nog “medemenselijkheid,” misschien wel de mooiste vorm van solidariteit. Dit gaat over het zien en helpen van anderen, gewoon omdat ze een mens zijn zoals jij. Je ziet het bij vrijwilligerswerk, bij mensen die vluchtelingen opvangen of bij kleine gebaren, zoals een deur openhouden voor iemand met volle handen.
Bij Stichting DeSolidariteit is solidariteit niet zomaar een woord, maar een belofte. Het zit in hun naam en in alles wat ze doen. Voor hen betekent het: mensen en gemeenschappen versterken, zodat ze elkaar kunnen helpen en samen sterker worden. Het gaat om het verbinden van mensen, het overbruggen van verschillen en het zorgen dat iedereen mee kan doen. Solidariteit is bij hen geen theorie, maar iets dat je doet, elke dag opnieuw. En dat is misschien wel de mooiste boodschap van allemaal: samen kunnen we echt een verschil maken.
