Dr. Bert Breij (voorzitter Stichting DeSolidariteit)
https://www.abu.nl/app/uploads/voorwerk/nummer1-2024/#page=1
Naast het woord bestaanszekerheid duikt nu ook het woord solidariteit weer op. Ook het woord waardigheid, waarmee een waardigbestaan wordt bedoeld, zowel materieel als immaterieel. Het zijn allemaal begrippen die invulling behoeven. Maak het u niet te moeilijk, dat is grotendeels al gedaan. Lees de Verklaring van de Rechten van de Mens, onze Grondwet en een scala aan andere internationale en nationale wetten. Wordt er naar geleefd? Niet en wel. Van Nederland is bekend dat in een toenemend aantal gevallen de ondergrens van wat het impliceert wordt opgezocht. Het is te merken aan een afnemende solidariteit en dat is zowel economisch, sociaal, cultureel, onverstandig. Solidariteit is er het beste smeermiddel voor. Zonder solidariteit raakt een samenleving ontregeld. Dat geldt ook voor werkgevers en werknemers. Werkgevers en werknemers die op elkaar kunnen rekenen, een warm gevoel hebben, scoren duidelijk in resultaat beter dan de ondernemers die dat niet of maar weinig doen. Louter winstbejag kan lonen, maar verliest op den duur.
Is dat warme gevoel noodzakelijk? Dat zou het mooiste zijn. Maar het gaat in ieder geval om betrouwbaarheid. Vertrouwen dat het goed zit en komt. Afspraak is afspraak. We zorgen voor elkaar. We kunnen elkaar in de ogen kijken. Geen windowdressing. Allerlei onderzoek bevestigt het belang van dergelijk fatsoen. Die werkgevers weten (goed) personeel te behouden en zijn aantrekkelijk voor nieuwkomers. Dat geldt evenzeer voor het uitzendbureau dat als werkgever de inlener van werkers voorziet. Het is aan die werkers te merken. Veel wat zich uitzendbureau noemt, maar het niet verdient, bruuskeert de onmisbare solidariteit. Nog al wat uitzendbureaus zitten net op het randje. Het goede uitzendbureau zorgt voor haar personeel en uitzendkrachten. Maakt van zichzelf een keurmerk en wordt ook als zodanig beleefd. De goede inlener zal dit respecteren. Waarderen. Uitzendbureau, inlener en uitzendkracht (lees: personeelslid) zullen er mee gediend zijn. Ook hier loont solidariteit.
Zij die solidariteit aan hun laars lappen – en dat zijn er veel – wordt het ongetwijfeld nog verder bemoeilijkt. Je moet aan een reeks van voorwaarden gaan voldoen, er worden eisen gesteld. Veel is erop gericht de zekerheid van de flexwerkers te vergroten. Misbruik en uitbuiting te voorkomen. Zij die wel solidair gedragen, en meer de aloude trekken hebben van het Rijnlands model, zullen merken dat ze voor hun solidair gedrag beloond worden. Het psychologisch commitment staat hierop dan duidelijk voorop. Het gaat om duurzaamheid in de relatie en een lange-termijnwaarde. Een solidariteit met een meervoudig rendement. Het kaf zal van het koren worden gescheiden. Zegt de optimist.
De ABU stelt te staan voor kwaliteit; kwaliteit van haar leden (ze houden zich aan de regels en doen een stap extra) en kwaliteit van uitzendwerk. De ABU meent dat haar leden zorgen voor de uitzendkrachten en dat ze ervoor zorgen dat ze veilig en gezond kunnen werken en zich kunnen ontwikkelen. Zo wordt, aldus de ABU, in de Cao steeds meer zekerheid geboden en kunnen uitzendkrachten gebruik maken van opleidingen en trainingen, zodat ze meer toekomstperspectief hebben. Dat is de bewering. Zie ook https://www.abu.nl/over-abu/. Er is al veel bereikt, maar er valt nog veel te verbeteren. Dat weet de ABU zelf ook wel.
Dat extra zekerheden extra kosten betekent, dat zal een feit zijn. De inlener die kwaliteit wil, zal dat moeten beseffen. Maar een ding is duidelijk, de niet-solidaire malafide bureaus of schijn-zzp’ers (die meestal niet sociaal verzekerd zijn en dus ook niet bijdragen aan ons sociale zekerheidsstelsel). Die horen aangepakt te worden. Dat geldt echter ook voor de inleners. Er is nu een toelatingsbeleid, maar waarom dan ook niet meteen een certificering. Ook voor de inlener. Een afgedwongen solidariteit. Solidariteit mag best pijn doen!
Een ander spanningsveld is dat werkenden steeds vaker eigen baas willen zijn, zelf hun tijden willen indelen, beslissen welke taken/opdrachten ze wel of niet aannemen, niet per se wachten op een pensioenregeling en daarmee zelf vaak kiezen voor onzekerheid en onzekere inkomsten. Het lijkt op een dooddoener, maar er zit wel een kern van waarheid in: Een evenwicht vinden tussen individuele autonomie en collectieve verantwoordelijkheid is cruciaal voor een welvarende en inclusieve samenleving, een solidaire samenleving.
(foto: https://www.pexels.com/photo/four-people-working-in-the-office-7654170/)
